Issel

Issel: grondgebruik en provincies

Issel is een koninkrijk in de Noordzee bestaande uit verschillende kleine en grote eilanden. In het land wonen bijna zeven miljoen mensen. Het is ongeveer half zo groot als Nederland. De hoofdstad van het land is Langheul.

Ligging

De vlag van Issel

Issel ligt gemiddeld op 55 graden noorderbreedte en drie graden oosterlengte, dat is in de Noordzee, ten noorden van Nederland, ten westen van Denemarken, ten oosten van het Verenigd Koninkrijk en ten zuiden van Noorwegen. Het is een eilandenrijk met een totale landoppervlakte van 24.000 vierkante kilometer. Het eilandenrijk bestaat uit een zuidelijke eilandengroep van vier grote eilanden en een noordelijke groep met één groot eiland een een aantal kleinere. De zuidelijke groep, het Islar Lang, bestaat uit Wiedsoage, Kleif, Lense en Beimsoage. Verder zijn er kleinere eilanden. Het noordelijke hoofdeiland heet Nordoage.

Natuurlijke gebiedskenmerken

De Isselse eilanden hebben een glooiend landschap. Het land is niet bergachtig. Het hoogste punt is het Lensar Kleif (513 meter). Deze "berg" maakt deel uit van het Wirlang, een belangrijk heuvelgebied op het eiland Lense.

Er zijn geen actieve vulkanen en er zijn geen belangrijke breuklijnen. Door de hoge ligging is overstromingsgevaar beperkt.

Grondsoorten

Het zuidwesten van Wiedsoage bestaat uit een groot duingebied (Noloage), elders zijn er kleinere duingebieden en in cultuur gebrachte zandgronden. Het grootste deel van het land bestaat uit kleigronden met een zandlaag. Er zijn een aantal keileemgebieden waar grote zwerfkeien in de grond zitten.

Grondstoffen en energie

Issel beschikt over een aantal economisch gunstige grondstoffen. Het Noordzeegebied heeft aanzienlijke aardgas- en olievoorraden en een deel van deze voorraden ligt op Issels grondgebied. Verder heeft het land zoutrijke gebieden en een aantal veenmoerassen die vroeger voor de turfwinning werden ontgonnen.

In het land wordt weinig metaal gewonnen. De koperwinning kwam in de 19e eeuw tot grote bloei, maar inmiddels zijn de voorraden grotendeels uitgeput. Tin wordt wel nog steeds gewonnen.

Energie wordt in Issel op verschillende manieren gewonnen. Op Lense is een stuwmeer aangelegd. Tussen Lense en Kleif en tussen Kleif en Wiedsoage wordt energie opgewekt uit de sterke zeestroming die hier 23 uur per dag bestaat. Verder kent het land een tweetal kerncentrales. In huisvuilcentrales wordt warmte opgewekt. De laatste jaren wordt er steeds meer gebruik gemaakt van windenergie en, in mindere mate, zonne-energie. De olie- en aardgasvoorraden worden grotendeels voor de buitenlandse handel gereserveerd. Mede door deze politiek heeft Issel een lange traditie in alternatieve, groene energie.

Klimaat

Het zeeklimaat is regenachtig (tot 1000 mm per jaar) maar mild, door de aanwezigheid van de golfstroom. Het is op de eilanden zelden windstil. De regen valt er voornamelijk in buien, het weer is dus uiterst veranderlijk en zelden extreem. In de herfst zijn er wel geregeld zware stormen. De gemiddelde zomertemperatuur ligt rond de 16 graden, de wintertemperatuur rond de drie graden. Issel ligt noordelijk, er is dan ook een duidelijk verschil tussen zomerdagen en winterdagen. Er zijn echter geen "witte nachten" en 's winters is er toch altijd een paar uur zonlicht per dag.

Vegetatie

Het vochtige en winderige klimaat levert een groen landschap op met weinig natuurlijke wouden. Er zijn vooral lage loofbossen met veel struikgewas. Ook dennenbossen zijn er veel, maar deze zijn aangeplant. Issel ligt ver boven de wijngrens, maar onder de graangrens. De meeste graansoorten gedijen er, tarwe vanouds echter niet. Aan het klimaat gepaste tarwesoorten worden er wel verbouwd.

Ruimtelijke inrichting

Landbouw

Het grootste deel van Issel is niet geschikt voor akkerbouw. De veeteelt is dus het meest vertegenwoordigd. De hogergelegen gebieden worden door de schapenhouderij beheerst. Issel is dan ook een belangrijke wolproducent en het lamsvlees, dat presalé is, geldt als een delicatesse. Isselse melkkoeien zijn productief, het land voorziet in zijn eigen zuivelbehoefte.

Op de lagergelegen gronden wordt akkerbouw bedreven. Belangrijkste gewassen zijn granen en aardappelen. Met name op Beimsoage zijn tuinbouwgebieden, variërend van boomgaarden tot plantenkassen. Hoewel er ook eigen groenten worden geproduceerd (vooral koolsoorten), worden veel groenten geïmporteerd (veelal uit Nederland).

De Isselse landbouw is goed georganiseerd, maar de kosten zijn hoog. De landbouw is door een protectionistisch overheidsbeleid wel levensvatbaar - geïmporteerde producten mogen niet goedkoper op de markt worden gebracht dan eigen producten. De voedselprijzen liggen in Issel hoog. Er worden nauwelijks landbouwproducten geëxporteerd, ze zouden prijstechnisch ook nooit kunnen concurreren met producten uit de EU-landen. Dit betekent dat de afzetmarkt weinig groeipotentie heeft. De landbouw is afgestemd op de behoeften van de Isselse bevolking.

Nederzettingen

Issel is een dichtbevolkt land - alleen Nordoage is dunbevolkt. Om te voorkomen dat de eilanden zouden worden volgebouwd voert de overheid een strikt beleid op het gebied van ruimtelijke ordening.

Vroeger breidden dorpen zich voornamelijk langs linten uit, hoewel er ook typische komdorpen bestaan. In de lagergelegen gebieden zijn "wijddorpen" typisch, dorpen die om een klein, ondiep meertje (vaak een uitgegraven moeras) heen zijn gebouwd.

Tegenwoordig wordt lintbebouwing ontmoedigd en wijst de overheid afgemeten stukken grond aan om te bebouwen. Deze aangewezen bouwgrond wordt intensief gebruikt. De perceelgrootte ligt vaak al van tevoren vast en zeker in stedelijke gebieden wordt de bewoners weinig kans geboden een eigen huis te bouwen. Hierdoor ontstaan monotone wijken aan de stadsrand die vrij abrupt overgaan in platteland. Er bestaat kritiek op deze al te gestuurde woningbouw, maar voordeel van dit beleid is dat Issel nog veel open landschappen heeft weten te behouden.

Infrastructuur

Issel heeft een goede infrastructuur: er is een goed onderhouden net van autosnelwegen en er is een dicht spoorwegnet. Op het dunbevolkte Nordoage is het wegennet eerder beperkt.

In Issel wordt links gereden. De maximumsnelheid ligt sinds 2002 lager dan gebruikelijk in Europa: toen werd van 120 kilometer per uur naar 110 overgegaan. Deze maatregel werd gepresenteerd als "groene maatregel". Bijkomend voordeel is dat met een lager oliegebruik in het land zelf er voor de overheid meer olie overblijft voor de wereldhandel.

Buiten de snelwegen zijn er goede hoofdwegen die het platteland ontsluiten. De echte landweggetjes, die niet door de landelijke overheid maar door het lokale bestuur worden geëxploiteerd, zijn niet altijd van goede kwaliteit.

Het spoorwegnet wordt voornamelijk voor goederenvervoer gebruikt, om vrachtverkeer over de weg tegen te gaan. Het personenvervoer per spoor is goed georganiseerd. Op Nordoage en de kleinere eilanden rijden geen treinen.

De eilanden zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden. De smalle zeegaten tussen Lense, Kleif en Wiedsoage zijn met bruggen en dammen overspannen. De andere eilanden hebben veerverbindingen. Nordoage en Beimsoage hebben ook hun eigen vliegvelden die binnenlandse verbindingen onderhouden met de nationale luchthaven en de kleinere vliegvelden van Kleif (ten zuiden van Lujltjurk) en Lense (ten oosten van Neiste).

De Isselse binnensteden met hun smalle straten en kostbare architectuur zijn autoluw gemaakt. De wegen in de grote steden zijn vaak verstopt. In It Ton en Langheul is de metro een prima alternatief, in Endeheim rijden trams.

Als eilandenrijk is Issel vanuit het buitenland alleen over zee of door de lucht te bereiken. De nationale luchthaven is Noloage, een modern vliegveld dat verbindingen onderhoudt met de meeste grote wereldsteden en andere Europese bestemmingen. Het vliegveld van Nordoage (Flyjhefa Nord) onderhoudt verbindingen met een aantal Noord-Europese bestemmingen.

Reguliere veerdiensten zijn er tussen Langheul en Kingston-upon-Hull, Ny-Kleif en Newcastle, Nearwidarkryt en IJmuiden, Sweihei en Esbjerg en Niklasheim en Kristiansand. Verder wordt Issel door diverse cruiseprogramma's aangedaan. Voor goederentransport heeft Issel een aantal goed ingerichte zeehavens, waarvan die van It Ton met afstand de grootste is. De haven van Ny-Nesse is vooral voor de olieindustrie van betekenis. Ook Niklasheim kent een moderne haven voor olie- en aardgasverwerking, die daar in de jaren zestig is aangelegd om meer werkgelegenheid te creëren.

Demografie

In Issel wonen bijna zeven miljoen mensen (begin 2008 stond de teller op 6.940.000). Net als in andere westerse landen vergrijst de bevolking in hoog tempo en groeit de bevolking vrij langzaam (1,4%). Deze groei bestaat voor een groot deel uit immigratie, met name uit Oost-Europese landen.

De levensverwachting is hoog. Vrouwen worden gemiddeld 80,4 jaar oud. Mannen sterven jonger, maar worden gemiddeld toch ook al 75,3 jaar. Met 289 inwoners per vierkante kilometer is Issel een dichtbevolkt land. De bevolking leeft voornamelijk op de zuidelijke eilandengroep. Grootste stad is Langheul (830.000 inwoners), gevolgd door It Ton (395.000) en Endeheim (280.000).

De Isselse bevolking bestaat voor de overgrote meerderheid uit Isselaars. Zij zijn een Noord-Europees volk, overwegend blondharig, en blank. Een belangrijke minderheid zijn de Wargen. Er zijn meer Wargen dan sprekers van het Wargisch, maar toch maken zij nauwelijks meer dan 2% van de bevolking uit. Andere minderheden zijn de Oost- en Zuid-Europese immigranten en niet-westerse vluchtelingen. Hun aandeel is zo'n 5%. De joden, die vaak goed geïntegreerd zijn (het Isselse jodendom is overwegend van liberale strekking) maken zo'n 8% van de bevolking uit. Van een multi-etnische samenleving is in Issel dus eigenlijk geen sprake.

Cultuur

Issel is een Europees land en de culturele ontwikkelingen vinden dan ook aansluiting bij die van de andere Europese landen. Als eilandenrijk heeft Issel wel meer dan andere Europese landen eigen tradities behouden. Issel is ook geen lid van de Europese Unie en kiest in de internationale politiek bewust een eigen koers waarin neutraliteit en zelfbehoud centraal staan. Wel maakt Issel deel uit van de AGL.

Religie

Zie Religie in Issel voor een hoofdartikel over dit onderwerp.

Van de Isselaars geeft een meerderheid van 73% aan zich in meer of mindere mate als religieus te beschouwen. De grootste geloofsgemeenschap in Issel vormen de Rooms-Katholieken (41%). Zo'n 26% van de Isselaars is lid van de protestantse Islar Tjurk. Verder zijn er kleinere christelijke geloofsgenootschappen, waaronder veel doopsgezinden. Ook zijn er orthodox-protestantse kerken. Samen maken deze zo'n 5% van de bevolking uit. 8% van de Isselaars is joods, waarvan de overgrote meerderheid liberaal. Een kleine minderheid van 2% is islamiet.

Taal

Het Issels is de voertaal van Issel. Alle Isselaars worden geacht deze taal te kunnen spreken. Het Issels is een West-Germaanse taal, nauw verwant aan het Nederlands en het Fries. Ze is betrekkelijk conservatief: de taal behoudt een naamvalssysteem en een dualis (tweevoud). Verder kenmerkt het Issels zich door een zeker purisme. Een computer heet zo wistangar (naar het verouderde woord wistang, zekerheid) en een televisie wordt kortweg skó genoemd (van skóa, schouwen).

De Isselse gebarentaal (weosprâk) is officieel erkend en er is een eigen norm vastgesteld die op dovenscholen onderwezen wordt. Deze norm combineert zo goed als dat gaat de verschillende "dialecten" die er in de Isselse gebarentaal bestonden.

Naast het Issels erkent de overheid twee minderheidstalen. Het Nederlands is daar één van. In de periode van de Gouden Eeuw was Issel een statenbond met de Republiek aangegaan (voor de Republiek was Issel van strategisch belang in de oorlogen tegen Engeland, voor Issel was het een economische vooruitgang). In de 18e eeuw trokken veel Nederlandse boeren naar Issel, waar ze vooral de moerasgebieden rond Akkerá ontgonnen. Na de breuk met Nederland in 1813 bleven deze boura ("boeren") in Issel wonen en tot op heden is er een Nederlandstalige gemeenschap in Issel. Hoewel de dagelijkse omgangstaal ook in deze gebieden het Issels geworden is, blijft het Nederlands, dat in Issel een eigen uitspraak en woordenschat kent, in gebruik als kerktaal en thuistaal. Gezegd moet worden dat het Nederlands steeds minder wordt gesproken.

Een heel andere positie heeft het Wargisch, de oorspronkelijke taal van Nordoage. Waar de Wargen vandaan komen, is niet zeker. Ze zijn een Indo-Europees volk met een eigen Indo-Europese taal, die niet in een subfamilie onder te verdelen is en derhalve net als bijvoorbeeld het Grieks of het Albanees een eigen tak aan de Indo-Europese stamboom vormt. Het Wargische taalgebied is door de eeuwen heen kleiner geworden: de zuidkust van Nordoage is nu Isselstalig. In het noorden is Wargisch nog altijd de omgangstaal. Wargen hebben recht op tweetalig onderwijs en alle overheidsteksten op Nordoage moeten tweetalig worden verspreid. Hoewel het Wargisch nog geen 100.000 sprekers heeft, is het onwaarschijnlijk dat de taal op korte termijn uitsterft.

Naast deze erkende talen worden er in Issel nog immigrantentalen gebezigd. Immigranten worden geacht zich het Issels eigen te maken en hebben recht op gratis scholing daartoe. De overheid communiceert in principe niet in andere talen dan de oficiële (dus Issels, Isselse gebarentaal, Nederlands en Wargisch). Dit betekent dat ook diplomaten, ambassadeurs en Engelstaligen zich het Issels eigen moeten maken, al spreekt nagenoeg iedereen in Issel ook wel een mondje Engels.

Identiteit

De Isselaars wonen verspreid over een groot aantal eilanden. Zij identificeren zich vaak in de eerste plaats met hun eiland en pas in de tweede plaats met het koninkrijk Issel. Dit geldt sterker voor de bewoners van kleine eilanden. Tussen de eilanden bestaat ook enige rivaliteit en vooroordelen over de bewoners van andere eilanden spelen een rol in mopjes en volksverhalen. Zo zouden zij van Lense overmoedig zijn, terwijl zij van Wiedsoage kleinzerig zouden zijn (en een beetje "stads"). Het moge duidelijk zijn dat dergelijke verschillen tussen de eilanden vooral met de nodige ironie worden beleefd.

Hoewel de gemiddelde Isselaar zich dus pas in de tweede plaats een Isselaar voelt, is enig chauvinisme de Isselaars niet vreemd. Het koningshuis, dat geen politieke macht meer heeft en ook niet van onbesproken gedrag is, mag zich in grote populariteit verheugen. Zo'n 85% van de Isselaars gaf bij een recente peiling (juni 2008) aan de monarchie te willen behouden.

Er bestaan geen georganiseerde onafhankelijkheidsbewegingen. Ook de Wargische minderheid streeft geen verdere onafhankelijkheid na. Nordoage zou zonder de rest van Issel economisch ook niet levensvatbaar zijn.

Onderwijs

Zie Onderwijs in Issel voor een hoofdartikel over dit onderwerp.

Het Isselse onderwijs behoort tot de wereldtop. Het land kent een leerplicht van de leeftijd van drie tot achttien jaar. Er zijn verschillende universiteiten en beroepsopleidingen. De Isselse bevolking is over het algemeen hoog opgeleid.

Media

Zie Media in Issel voor een hoofdartikel over dit onderwerp.

Issel kent een vrije pers en er zijn dan ook diverse toonaangevende kranten en tijdschriften. Daarnaast is er radio en televisie. De Isselse radio en televisie bestaat uit een gesubsidieerde publieke omroep en een aantal commerciële stations.

Economie

Issel ligt in een van de meest welvarende regio's van de wereld en profiteert daar zeker van. Hoewel het land geen lid is van de Europese Unie, vindt er wel een intensieve handel met de lidstaten plaats. Ook handelt Issel veel met Noorwegen.

Het Issels grondgebied beslaat een aantal olie- en aardgasvelden in de Noordzee en de exploitatie hiervan door de Isselse overheid heeft een belangrijke rol gespeeld in de ont-wikkeling van de Isselse welvaart-staat. Issel behoort tot de rijkste (en duurste) landen ter wereld.

BNP en valuta

Het Issels Bruto Nationaal Product komt neer op 108 miljard euro per jaar. In 2008 was dit BNP gegroeid met 3,6% t.o.v. het vorige jaar. Als olie- en aardgasproducerend land profiteert Issel van de stijgende olieprijs en de daaraangekoppelde gasprijs. De inflatie ligt met 3,9% op een gemiddeld niveau (hoger dan in Nederland, lager dan in België).

De Isselse munteenheid is de Isselse gulden (Islar Goldar). 1 Isselse gulden is 100 cent. Het muntgeld bestaat uit munten van 5, 10, 30 en 50 cent en munten van 1, 3 en 5 gulden. Het briefgeld bestaat uit biljetten van 10, 30, 50, 100, 300 en 500 gulden.

Beroepsbevolking

De werkloosheid is in Issel laag (3,4 % in 2008) maar neemt als gevolg van de economische cris toe (5,9% in 2009). Van de werkenden werkt een meerderheid van 65% in de dienstensector. Belangrijke dienstverlenende bedrijven hebben zich gevestigd in de havens (waarvan It Ton, Ny-Nesse en Langheul de grootste zijn) en in het bankwezen. De bancaire sector ondervindt sinds eind 2008 steeds meer hinder van de kredietcrisis, al zijn de verwachtingen op lange termijn niet negatief. De landbouw en visserij, traditioneel de basis van de Isselse economie, biedt door automatisering steeds minder werkgelegenheid. Toch is nog altijd zo'n 10 % van de werkenden in deze sector werkzaam. De industrie, die in de 19e eeuw tot grote bloei kwam, is nog altijd goed voor zo'n 25% van de arbeidsplaatsen in Issel. Issel produceert tegenwoordig vooral luxegoederen, electronica en farmaceutica. De koperindustrie is ingestort - hier tegenover staat de opbloei van de olie- en aardgasverwerkende industrieën.

Invoer en uitvoer

Doordat de eigen akkerbouw niet voldoende oplevert, is Issel voor veel producten - rijst, tarwe, groenten, fruit - afhankelijk van invoer. De belangrijkste invoerhaven is It Ton, gevolgd door Langheul. Tegenover de import staat een grote export van onder meer vis en vlees - voornamelijk het als delicaat beschouwde lamsvlees. Ook in Issel geproduceerde producten als electronica, farmaceutica en de laatste jaren ook steeds vaker Issels bier worden uitgevoerd naar de omringende landen. Voornaamste exportproducten blijven echter olie en aardgas.

Politiek

Zie Isselse politiek voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Issel heeft het imago een gematigd, stabiel politiek klimaat te hebben. Hoewel de Isselse politiek wel degelijk tumultueus kan zijn is dit imago grotendeels verdiend. In Issel zullen niet snel radicale veranderingen worden doorgevoerd en de democratie functioneert er doorgaans goed, al lijkt corruptie er onderdeel van het systeem te zijn.

Zie ook

• Geschiedenis van Issel